Lehenengo saria euskaraz 2011

BETIKO BERLIN

Arantza Santesteban Perez

Hotz esnatu zen eguna Berlingo bazter hartan. Berlin, behin batean Berlin, betiko Berlin. Hantxe ezarri nuen bizilekua atzera begiratzeko gogorik izan ez nuen egun batean. Ordudanik Berlin zen nire bizitzaren hiriburua. Eta Kreuzberg bizitokitzat nuen auzunea.
Ez dakit zerk bultzatu ninduen halako erabaki bat hartzera, noiz eta zergatik izan nuen han geratzeko tentaldia. Badira askotan hisiak jota hartzen ditugun erabakiak. Chavela Vargas handiaren kantetako emakumezko bihotz nahigabetu horien antzera… Halako zerbait izan zen niri gertatu zitzaidana. Akaso.
Hotza zen Berlingo ohiko tenperatura, eta horrek atmosfera egokia sortzen zuen nire bihotzaren hondar kiskaliak hozten laguntzeko. Bye bye maitia, esan nizun. Aspertua, akitua, bikote harremanaz eta gizonezkoen berezko gizonkeriaz. Nekatua bat izan nahi eta bi izan behar horrek eskatzen dituen amore-emateekin. Etengabeko amore emate horiek izan baitziren nire barne funtzionamendu eta logika oro –urteetan nekez eta ahaleginez erdietsitakoak– higatu zituztenak. Bai, Berlingo hotzak etengo zuen nire zauri irekien odolustea. Mandatu hori eman nion altzoan hartu ninduen hiriari, eta txintik atera gabe bete zuen. Guztiok izan beharko genuke gure neurrira egindako hiri bat, gure oinazeak haren kale desolatuetan itotzeko eta pozak parke jendetsuetan ospatzeko.
Burutazio horietan murgilduta nenbilen astearte goiz hartan kristal eta berunezko Platz der Luft Brucke geltokian. Alemanen modernitateak hasieratik txunditu ninduen. Harrigarria irizten nion 1945. urtean gerratearen sugarrek birrindutako hiria berreraikitzeko izan zuten grinari. Grina horren emaitza zen begien aurrean nuen hiritzarra. Beiraren eta porlanaren arteko ezkontza arkitektoniko itzela ospatzen zuten hiriko eraikin berriek. Berlin, behin batean Berlin, betiko Berlin.
Trenbidearen errailek ekartzen zituzten trenak oinezkoen parera. Beti egiten zitzaidan dibertigarria trena geltokian sartu eta abiadura moteltzen zuen bitartean ateetara begira egon eta justu nire aurrean zein irekiko zen asmatzen saiatzea. Gutxi batzuetan asmatzen nuen, eta asmatzeak ematen duen poz iragankor horrekin sartzen nintzen trenera.
Goiz hartan asmatu egin nuen nire aurrean trenaren zein ate ireki zen. Zoria nire alde zegoelakoan egin nuen bagoian aurrera, irribarre txikiarekin. Bagoiaren geografia herritar alemanen aurpegi zurbilek osatzen zuten. Hotzak omen ziren alemaniarrak, baino nire inpresioa bestelakoa zen, emozionalki jende orekatua zela pentsatzen nuen nik, ez zuten euforia adierazten, baina era berean, ez nuen tristurarik antzematen haien aurpegietan. Madrilgo metroan, esaterako, aurpegi arras goibelagoak ikusita nengoen. Aukeran, nahiago oreka.
Irati Jimenez-en Bat, bi Manchester liburua ireki nuen eskuartean bidaiak iraungo zuen ordu erdi luze hartako egiteko gisa. Murgilduta nengoen maitasunaren ezinezkotasunari aipamen sotila egiten dion eleberri ederraren orrialdeetan, nire aurrean ZU eseri zinenean.
ZU. Ilehoria zinen, begi urdinak, aurpegi benetan zurbila eta serioa; alemaniarren karantzak halakoak baitira, izan ere. Gorputz gihartsua zenuen, segur aski gimnasioan sartutako orduen ondorio logikoa. Janzkera, ohikoa, praka beltz-estuak eta beroki beltza. Baina pentsatzen jarrita, ohiko arropak janzteko halako estiloa beharrezkoa dela teorizatua baneukan ere, praktikan zurekin baieztatu nuen ene teoria mamitsua; janzten zenituen prakak oso arruntak izanik ere itzela zen zure ipurdia hauetan sarturik estilo berezi horrekin nire aurretik pasatzen ikustea. Alimaleko espektakulua. Mmmm.
Nire burua barregarri sentitu nuen zure ipurdiari so nengoelarik eta telebistan freskagarri bat edatera gelditzen den beharginak begira dituen emakume histeriko horien antz patetikoa nuelakoan, azkar batean aldendu nuen nire begirada zure atzealdetik. Irati Jimenezen orrialdeetan murgiltzea hobeto.
Nahi eta ezin. Zure sakelakoak jo zuen orduan. Halaxe izan nuen zure ahots zurrun eta irmoa ezagutzeko aukera. Eta sinesgaitza irudituko bazaizu ere, aitortzen dizut orduan hasi nintzela zurekin maitemintzen. Badira hezurretaraino sartzen zaizkigun doinuak; niri zure ahotsa Wagnerren melodia baten antzera itsatsi zitzaidan bihotzera, mantu baten gisan, nire bihotzera itsatsita. Ordutik, ondoan ez zaitudan arren uneoro entzuten zaitut. Bihotzarekin entzuten zaitut, belarririk ez duela jakinik ere; baino zure ahotsa oroitu eta bihotza da uzkurtzen zaidana, horregatik esaten dizut bihotzarekin entzuten zaitudala.
Ez dakit zeren inguruan ari zinen hizketan, ez bainintzen gai alemaniar hizkuntzaren kode zail horiek ulertzeko. Ordea, zure ezpainen dantza dotorea dut gogoan. Zure goiko ezpainak behekoarekin egiten zuen tupust, behin eta berriz tupust umela, eta munduko espektakulurik tentagarriena iruditu zitzaidan hura. Ez ziren existitzen ez trena, ez inguruko jendilaje zurbila, ez eta ZU eta NI banatzen gintuen bi metroko –edo mundu osoko– distantzia hori ere. Zure ezpain arrosa horiek, besterik ez. Eta nireak, nire ezpainak, zureetara iristen, zureekin galtzen, zureekin betikotzen.
Bigarrenez aitortzen dizut are eta gehiago maitemindu nintzela orduan zurekin.
Arrazionaltzat nuen nire burua; ordea, hantxe nengoen, mugitu ezinik, destinotzat nuen geltokia igarota jadanik. Zuri so, sorginduta, inoiz ez bezala. Zure ahotsari kateatuta, zure ezpainetan jarrita nire hurrengo geltokia eta zure begi bizietan eraiki nahirik nire unibertso berria. Arrazoiaren eta bihotzaren arteko harreman zail horretan, bihotza atera zen garaile, aurkaririk gabe apenas.
Itzali ezinezko sentipen horren jatorriaz nire burua itauntzen ari nintzelarik, altxatu zinen. Zure gorputz gihartsua eta zure ipurdi perfektua, biak ala biak, goratu zinetenean, mundua –bere zama guztiarekin– erori zitzaidan gainera. ZU inoiz izan ez eta ZU betiko galtzeko aukerak ernegatzen ninduen. Zerbait esan beharra nizun –egoteko, ez joateko, nirekin geratzeko–. Mesedez kontatzeko –zein zinen, nongoa, nolakoa–. Barruan jaio zitzaidan maitasun erradikal horri amaiera ematerik ez zegoela. Ez joateko –arren, otoi, faborez–. Eta nola egiten zenuen alde ikusten nuen bitartean hantxe nengoen, mugitu ezinik. Paralisiak jota. Emozionalki bor-bor etengabean eta burmuinari «mugitu zaitez behingoz» seinaleak bideratzen. Eta ezin. Ezin mugitu, ezin zuregana joan.
Geltokira iritsita, ateak irekitzeko zorian, orduantxe ikusi zintudan, nire begien aurrean joaten. Joaten. Jo-a-ten. Atea ireki eta hau nola zeharkatzen zenuen ikusi nuen, etsipenez. Etsituta. E-tsi-tu-ta.
Ez zenidan begiratu. Ez zenion erreparatu aurrean zuri begira zegoen emakumeari. Ez dizut leporatzen. Ez bainintzen gai izan ezer esateko, ezer egiteko.
Ordudanik sarritan hartzen dut tren berbera, zuganaino eramango nauen esperantzarekin. Baino ez zaitut berriz ikusi. Hala ere, maite zaitut oraindik. Horrela maitatzerik bada behintzat. Hogeita hamar minutu eskaseko maitasun bat existitu ahal bada behintzat.
Nire barrenean hil zaitut behin baino gehiagotan. Desioa akabatzen saiatu naiz. Ahazten. Eta ezin. Ezinezkoa zait ZU ahaztea. Eta ezinezkoa, ZU hiri honetan bizi zarela jakinik, hiri hau uztea. Berlinen atrapatuta nago ordudanik, bihotza jadanik izoztuta, behin betiko Berlinen.
Inoiz gauaren erdian deika aritu natzaizu, entzuten ez nauzun arren, zure izena oihukatzen pasatu dut gau osoa. Bataiatu egin baitzintudan, ahanzturaren kontra. Elvira. ZU bezalako emakume zoragarri batentzako izena.
Elvira deitu zintudan.
Elvira oihukatzen dut.
Elvira.